In het westen zijn we gewend om tijd te zien als lineair. ‘Tijd’ heeft een begin en een einde. Wat je achter je laat, komt niet opnieuw terug. De geschiedenis verloopt dan langs een rechte lijn, een tijdslijn en elkaar opvolgende ontwikkelingsstadia. Ook de dag verloopt lineair, omdat de dag in de ochtend begint, de middag doorloopt en in de avond eindigt. De seizoenen en jaren verlopen op dezelfde manier. Dat mechanisme heeft zich vastgezet in ons denken.
In de oosterse manier van denken is ’tijd’ niet alleen lineair, maar wordt ’tijd’ gezien als een cyclus die zich telkens weer herhaalt. Eerdere zaken komen terug. De dagcyclus begint bij zonsondergang weer opnieuw. Na de winter lopen de seizoenen weer door en dit proces kent geen einde. Een klok is ook geen tijdslijn, maar een cirkel, om de eenvoudige reden dat tijd nooit stopt. Het begin is niet het begin en het einde niet het eind. Zelfs verleden, heden en toekomst doorlopen hun cyclus in een heel groot verband.
Bovenstaande gedachten komen uit een boek wat ik aan het lezen ben en dat is allemaal heelinteressant. Ik koppel die gedachten aan een borduurwerk, wat iemand veel te strak heeft uitgeknipt. Ik legde het op een groot vel A3 karton en fotografeerde zowel voor- als achterkant. De voorkant is verkleurd, maar nog steeds boeiend. De achterkant laat de heldere kleuren zien. Is het nog bruikbaar? Welke plek neemt het in in de tijd? Ook het afknippen hoort bij het tijdsbeeld. Nù zeggen we: “wie doet dat nou?” Tòen zag iemand er waarschijnlijk geen enkel probleem in. ‘Ooit’ is het met liefde en inzet gemaakt. En nù vraag ik me af: Wat zal ik er mee doen?
En na al die mijmeringen – zo aan het eind van het zomerseizoen – ligt er weer een mooie dag voor ons. Na wekenlange regen eindelijk weer even de zomerzon. Nederland, met vrolijke akkers en vrolijke mensen en vrolijke kinderen – verheugt zich na een lange inzinking in nog een paar mooie dagen. Voordat de vakantie (voor veel anderen) definitief voorbij is en het werk-seizoen weer begint. Tijd: opvolging van seizoenen. Maar er is zéker ook voortgang en veroudering en verkleuring. De tijd gaat ergens héén!
En midden in die tijd wens ik jullie voor ‘vandaag’ een fijne dag!
2 gedachten over “Tijd: lineair en/of cyclus”
Welk boek was je aan het lezen?
Oei, daar moest ik even diep voor graven, welk boek ik toen aan het lezen was.
Maar ik heb het gevonden!
Het was een boek van F.de Graaff: Anno Domini 1000 – 2000
Hij betoogt dat de geschiedenis onafwendbaar naar een doel toegaat, en die gedachte deel ik ook.
En nu in deze laatste tijd wordt dat m.i. meer dan ooit duidelijk.